W odpowiedzi na pismo Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z 15 września 2025 r. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało, że „zgodnie z przepisami UE, w ramach systemu monitorowania obszarów (AMS), państwa członkowskie przekazują beneficjentom informacje na temat hektarów, w przypadku których odpowiednie warunki kwalifikowalności nie są spełnione, oraz na temat wykrytej obecności niekwalifikującego się obszaru, niekwalifikującego się użytkowania gruntów lub zmiany kategorii użytków rolnych, tak aby beneficjenci mogli wprowadzać zmiany do wniosku o przyznanie płatności lub przedstawiać dodatkowe dowody. Państwa członkowskie mogą również podjąć decyzję o powiadomieniu beneficjentów o wszelkich innych tymczasowych wynikach, w tym o przypadkach monitorowania w sposób nierozstrzygający, umożliwiający beneficjentom, w razie potrzeby, zmianę ich wniosków.

W celu szybkiego informowania o potencjalnych nieprawidłowościach, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) wdrożyła tzw. system wczesnego ostrzegania, który ma za zadanie pomóc rolnikom wykrywać i korygować ewentualne błędy w składanych wnioskach obszarowych. W tym celu, ARiMR wysyła do rolników powiadomienia (e-mail lub SMS), które mają na celu umożliwienie rolnikowi szybkiej reakcji celem wprowadzenia we wniosku zmian, jeśli jest to oczywiście uzasadnione. Jak podkreśla ARiMR, celem jest, aby narzędzie to realnie wspierało rolników w prawidłowym wypełnianiu wniosków, a nie stanowiło dodatkowego obciążenia.

Odnosząc się do twierdzenia, że często dochodzi do błędnego rozpoznania przez system rodzaju uprawy, podkreślić należy, że zdajemy sobie sprawę z niedoskonałości tego systemu. System AMS nie jest jednak jedynym źródłem weryfikacji wniosków rolników ani bezpośrednią podstawą do naliczania kar czy sankcji.

W przypadku trudności z określeniem, czy na danej działce rolnej prowadzona jest działalność rolnicza bądź wątpliwe jest określenie gatunku/rodzaju uprawy, ARiMR wykorzystuje inne, dodatkowe źródła umożliwiające weryfikację powyższych aktywności/deklaracji. Dlatego ARiMR zachęca do wykorzystywania aplikacji do wykonywania zdjęć geotagowanych przez rolników.

ARiMR utrzymała także system standardowych kontroli, przeprowadzanych w drodze inspekcji terenowych lub tzw. kontroli teledetekcyjnych z wykorzystaniem lepszej jakość zdjęć lotniczych i satelitarnych.

Odnosząc się do przykładu uprawy buraka cukrowego … należy wyjaśnić, że w tym roku zbiór buraka cukrowego rozpoczął się dość wcześnie, gdyż już na początku września. Spowodowało to, że w niektórych przypadkach rolnicy dostali powiadomienie o wątpliwościach co do uprawy, w czasie, kiedy burak cukrowy był już na pryzmach lub został w całości wywieziony. Wczesny zbiór buraka w niektórych regionach był przyczyną, że roślina ta nie została potwierdzona na polu przez narzędzia systemu satelitarnego. Ponadto, rozpoznanie gatunku mogło wykluczyć takie zdarzenie, jak zalanie uprawy, wymarznięcie lub ich przesiew.

Należy jednak pamiętać, że w przypadku, gdy na polu znajdują się już kolejne zasiewy, a nie deklarowana we wniosku uprawa, nadal możliwe jest wysłanie zdjęcia geotagowanego np. resztek pożniwnych czy pryzmy buraków.

Można też złożyć odpowiednie wyjaśnienie – podać datę zbioru lub likwidacji plantacji, a także przedstawić dokumenty potwierdzające, np. sprzedaż, skierowanie buraków cukrowych do wczesnego zbioru. Złożenie takich wyjaśnień możliwe jest w biurze powiatowym lub za pośrednictwem aplikacji eWniosekPlus. Co ważne, okres na złożenie odpowiednich dokumentów trwa do dnia wydania decyzji.

Agencja stara się dotrzeć do rolników z niezbędnymi informacjami. W tym celu zamieściła szczegółowy komunikat na stronie internetowej: https://www.gov.pl/web/arimr/doplaty-2025-rolnicy-sprawdzaja-wyniki-monitoringu-upraw-i-maja-pytania-arimr-wyjasnia

Nie można się zatem zgodzić z twierdzeniem, że ARiMR nie posiada jasnych procedur postępowania w takich sytuacjach. Opisane powyżej procedury stosowane są od 2023 roku. Na ich podstawie, Agencja podejmuje wszelkie działania, aby wątpliwości sygnalizowane przez system AMS były wyjaśniane na etapie obsługi wniosku, tak aby nie dochodziło do zmniejszenia płatności.

Z uwagi na powyższe, wnioskowane przez Mazowiecką Izbę Rolniczą, przedłużenie terminu na złożenie zmian we wniosku o przyznanie płatności, w przypadku, gdy Agencja poinformowała o nieprawidłowościach wykrytych w ramach kontroli administracyjnych lub systemu monitorowania obszarów, o miesiąc tj. do 15 października nie jest konieczne.”