Pan Mateusz Morawiecki

Prezes Rady Ministrów

Zarząd Warmińsko-Mazurskiej Izby Rolniczej mając na uwadze niezwykle trudną sytuację hodowców trzody chlewnej przedstawia Panu postulaty wypracowane przez rolników podczas wspólnego posiedzenia Rad Powiatowych Warmińsko-Mazurskiej Izby Rolniczej w powiatach nowomiejskim, działdowskim, iławskim i ostródzkim, wnioskując jednocześnie o dołożenie wszelkich starań aby rolnicy – producenci wieprzowiny mieli możliwość godnie żyć i utrzymać swoje gospodarstwa w płynności finansowej.

Po pierwsze hodowcy trzody wnioskują o zmianę sposobu wyznaczania stref ASF poprzez ograniczenie wyznaczenia obszaru strefy tylko w promieniu do 10 km od wystąpienia ogniska ASF.

Po drugie należy zmienić sposób wyliczania wyrównania utraconego dochodu za świnie sprzedane w czerwonej strefie ASF poprzez uwzględnienie braku możliwości sprzedaży świń w obszarze zagrożonym i zapowietrzonym. Obecnie rolnicy za dany kwartał nie otrzymają wyrównania. Od 26 lipca 2021 r. rolnicy znajdują się
w krytycznej sytuacji, ponieważ nie mogą dokonać sprzedaży trzody, lochy się proszą, a ze względów finansowych powstają problemy z zakupem paszy, koncentratów itp.  Dodatkowo ze względu na zakaz przemieszczania i sprzedaży świń zwierzęta rosną
i często rolnicy mają problem z zachowaniem dobrostanu zwierząt.

Kolejnym wypracowanym postulatem jest wniosek o złagodzenie procedur
i wymogów do wydawania przez Powiatowego Lekarza Weterynarii decyzji o zakazie produkcji trzody chlewnej, na podstawie której hodowca może ubiegać się o pomoc finansową z ARiMR.

Zarząd W-MIR postuluje także o doprecyzowanie przepisów prawnych dotyczących wyznaczania obszaru zagrożonego oraz zapowietrzonego w sytuacji pojawienia się kolejnych ognisk, ponieważ w skrajnych przypadkach dochodzi do sytuacji, że rolnicy posiadający gospodarstwa w promieniu 10 km od ogniska ASF
u świń dostają się w kolejny obszar zagrożony wyznaczony po wystąpieniu kolejnego ogniska ASF u świń. Powoduje to, że takie gospodarstwa, pomimo, że to nie u nich wystąpiło ognisko ASF oraz wyników badań świadczących o braku choroby w ich stadzie, doświadczają zakazu sprzedaży świń przez 30 dni, a następnie przez kolejne 30 dni wielokrotnie. Powoduje to ogromne straty, ponieważ rolnicy nie mają możliwości sprzedaży żywca, pomimo, że ich stada są wolne od ASF.

Kolejnym ważnym postulatem jest potrzeba wprowadzenia zmian w przepisach prawnych dotyczących działania 5.1 „Wsparcie inwestycji w środki zapobiegawcze, których celem jest ograniczenie skutków prawdopodobnych klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof” wdrażanego przez ARiMR, polegających na zdjęciu obowiązku utrzymania w gospodarstwie świń przez 5 lat po wprowadzeniu stref ASF i potraktowanie takiej sytuacji obligatoryjnie jako nadzwyczajna okoliczność.

Zarząd W-MIR wnioskuje także o dokonanie zmian w przepisach prawnych dotyczących zwalczania chorób zakaźnych poprzez uznanie negatywnego wyniku badań krwi w kierunku ASF, jako podstawy dającej możliwość dokonywania sprzedaży świń we wszystkich strefach oraz obszarach ASF.

Należy też zmienić zasady wyceny zwierząt utylizowanych po wystąpieniu ogniska ASF.  Szacowanie powinno odbywać się na podstawie rzeczywistej wartości zutylizowanych sztuk żywca, na podstawie realnych wyliczeń wartości poszczególnych grup technologicznych m.in. loch, loszek, prosiąt, warchlaków i tuczników.

Kolejnym postulatem składanym przez Warmińsko-Mazurską Izbę Rolniczą jest wniosek o dokonanie zmian w przepisach prawnych dotyczących zwalczania ASF,  polegających na wprowadzeniu zakazu utylizacji zboża i zdrowych zwierząt
z gospodarstw, w których zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami dokonuje się utylizacji. Rolnicy w gospodarstwie z nakazem utylizacji zbóż tracą podwójnie: na braku możliwości sprzedaży zdrowych świń i na braku możliwości sprzedaży paszy, która pomimo ASF w gospodarstwie mogłaby zostać sprzedana z przeznaczeniem na bezpośrednie skarmienie lub do produkcji pasz dla innych gatunków zwierząt np. drobiu. Z kolei zwierzęta, po przeprowadzeniu badania na obecność wirusa ASF
i negatywnym wyniku, mogłyby zostać sprzedane w trybie natychmiastowym do zakładów przetwórczych, nie zaś uśmiercone i zutylizowane.

Warmińsko-Mazurska Izba Rolnicza wnioskowała już w swoim piśmie z dnia 14 września 2020 roku skierowanym mi in. do  Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Europejskiego Komisarza ds. Rolnictwa i Rozwoju Wsi o zmianę  przepisów
w zakresie tworzenia i odwoływania obszarów zagrożenia ASF i nadal podtrzymuje swoje stanowisko w tym zakresie. Wnioskujemy także o zniesienie stref ASF oraz
o wprowadzenie okresu karencji 15 dni na sprzedaż świń (zgodnie z wyleganiem wirusa ASF) z gospodarstw położonych w obszarze zagrożonym.

Zarząd W-MIR wnioskuje również o uruchomienie nadzwyczajnych środków dla zakładów przetwórczych celem zobligowania ich do odbioru trzody chlewnej
z obszarów zagrożonych i zapowietrzonych. Dofinansowanie powinno zostać przeznaczone na obróbkę termiczną mięsa z wyżej wymienionych obszarów.

Zarząd Samorządu Rolniczego województwa warmińsko-mazurskiego wielokrotnie wnioskował i podtrzymuje konieczność dążenia do całkowitej depopulacji dzika, poprzez zobowiązanie kół łowieckich do przeprowadzenia odstrzałów dzików oraz włączenie służb wojskowych i policyjnych celem przyspieszenia i sprawnego przeprowadzenia odstrzałów.

Naszym zdaniem niezbędne jest także przeprowadzenie dogłębnej analizy sytuacji na rynku trzody chlewnej z uwzględnieniem sprzedaży świń z obszaru objętego ograniczeniami III czyli tzw. czerwonej strefy przez Urząd Ochrony Konkurencji
i Konsumentów.

W związku z problemami w utrzymaniu dobrostanu w zdrowych stadach świń na terenie obszaru objętego ograniczeniami III, spowodowanymi brakiem możliwości sprzedaży młodych świń poza obszar III,  wnioskujemy o uwzględnienie w przepisach prawnych możliwości przemieszczania warchlaków i prosiąt pomiędzy obszarem objętym ograniczeniami III tzw. strefą czerwoną, obszarem objętym ograniczeniami II tzw. strefą niebieską.

Mając na uwadze powagę sytuacji oraz stan krytyczny panujący
w gospodarstwach producentów trzody na terenie powiatów objętych ograniczeniami III, Zarząd wnosi o szczegółowe rozważenie w/w postulatów, a tym samym udzielenie pomocy rolnikom, którzy znaleźli się w niezwykle trudnej sytuacji. Wprowadzenie zaproponowanych w tym wystąpieniu zmian pomoże hodowcom nie tylko
w województwie warmińsko-mazurskim, ale również zapobiegną stratom wszystkich producentów wieprzowiny w Polsce. Zdaniem Zarządu W-MIR jest to niezbędne do zachowania polskiej hodowli świń, produkcji wieprzowiny i kluczowe w kontekście bezpieczeństwa żywnościowego kraju.

Do wiadomości:

1. Pan Grzegorz Puda – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
2. Pan Mirosław Welz – Główny Lekarz Weterynarii,
3. Pan Artur Chojecki – Wojewoda Warmińsko-Mazurski,
4. Sejmowa komisja Finansów Publicznych.
5. Sejmowa Komisja Rolnictwa.