W dniach 08-12 lipca br. Warmińsko-Mazurska Izba Rolnicza zrealizowała operację pn. „Belgijskie doświadczenia w tworzeniu partnerstw w rolnictwie i na obszarach wiejskich”.

Operacja zrealizowana została w ramach Schematu II Pomocy Technicznej, Planu Działania Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 Plan Operacyjny na lata 2018-2019.

W wyjeździe studyjnym wzięło udział 46 osób tj. rolnicy – przedstawiciele Warmińsko-Mazurskiej Izby Rolniczej, doradcy z Warmińsko-Mazurskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Olsztynie oraz Stowarzyszenia Doradców na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, jak i przedstawiciele Lokalnej Grupy Działania Stowarzyszania „Południowa Warmia”, tj. przedstawicieli partnerów dodatkowych operacji.

Celem wyjazdu było zdobycie wiedzy i wymiana doświadczeń w tematyce podejmowania współpracy i realizacji przez rolników wspólnych projektów na rzecz rozwoju sektora rolnego na przykładzie belgijskich praktyk w tym zakresie, rozszerzone o wiedzę na temat funkcjonowania zrzeszeń ogólnoeuropejskich. Zakładany cel został osiągnięty poprzez spotkanie z przedstawicielami 3 organizacji będących formami współpracy rolników, producentów żywności i innych grup społecznych w Belgii, a także wizytację 4 gospodarstw.

Podczas wyjazdu 9 lipca odbyło się spotkanie z przedstawicielami organizacji Boeren Bruxsel Paysans, ukierunkowanej na rolnictwo zrównoważone na obszarze podmiejskim i miejskim Brukseli. Misją projektu jest produkcja i przetwórstwo zdrowej żywności metodami ekologicznymi dla konsumentów z Brukseli oraz eliminacja pośredników poprzez skrócenie łańcucha dostaw żywności, ma też na celu uczynić stolicę przykładem rolnictwa miejskiego. Zrzesza ona producentów warzyw, owoców, ziół oraz oferuje im doradztwo w zakresie metodyki i agrotechniki upraw, doboru odpowiednich odmian oraz szeroko pojętej ekonomii produkcji i sprzedaży. W ramach tego projektu grupa studyjna wizytowała dwa gospodarstwa. Pierwsze stanowiło pola doświadczalne zagospodarowane w ramach Boeren Bruxsel Paysans przez 8 ogrodników, drugie założone przez kolejnych 9 osób pod nazwą „Le Champ du Chaudron”. Stowarzyszeni ogrodnicy  prowadzą działalność edukacyjną z zakresu uprawy warzyw i gospodarowania zgodnie z zasadami premakultury. W obydwu farmach produkuje się ekologiczne warzywa i owoce, sprzedawane bezpośrednio z pola, w formie tzw. „koszyków” czyli gotowych zestawów warzyw i owoców oraz na targowisku. Tego dnia grupa zapoznała się się z funkcjonowaniem Punktu Kontaktowego Europejskiej Sieci Rozwoju Obszarów Wiejskich (ENRD) w Brukseli, która zapewnia szczegółową analizę polityki, programów i ważnych tematów w dziedzinie rozwoju obszarów wiejskich. Sieć jest ośrodkiem wymiany informacji w dziedzinie praktycznego funkcjonowania oraz sposobów usprawniania polityki, programów, projektów i innych inicjatyw związanych z rozwojem obszarów wiejskich.

Realizując cel wyjazdu w dniu 10 lipca grupa spotkała się także organizacją działającą na poziomie europejskim tj. COPA COGECA, zrzeszającą producentów rolnych poprzez krajowe organizacje rolnicze, spółdzielnie, związki hodowców i producentów z poszczególnych krajów Unii Europejskiej. COPA COGECA jest najważniejszą organizacją lobbingową zrzeszającą producentów i organizacje rolnicze. Prowadzi ona rozmowy z europarlamentarzystami i przedstawia postulaty dotyczące rolnictwa w Komisji Europejskiej. Tego samego dnia grupa studyjna wizytowała kolejne ekologiczne gospodarstwo o nazwie „Le champ des possibles”, działające od 2016 roku. Warzywa i owoce wyprodukowane w gospodarstwie sprzedawane są w formie tzw. koszyków opłacanych w rocznym abonamencie, jednak w porównaniu z poprzednimi gospodarstwami w tym przypadku klienci osobiście zbierają z plantacji zakupione warzywa i owoce. Gospodarstwo ma dodatkowo charakter edukacyjny, ponieważ ludzie dowiadują się, że ekologiczne produkty nie muszą mieć idealnego wyglądu, o skutkach zjawisk pogodowych m.in. suszy na produkcję rolniczą. Obszar gospodarstwa jest miejscem spotkań lokalnej społeczności, organizowane są tam także pikniki rodzinne. Wizyta w gospodarstwie była jednocześnie spotkaniem z przedstawicielem organizacji Liege Food and Land Belt (CATL), w której jest ono zrzeszone. Organizacja ta powstała w 2013 roku i ma ona na celu zmobilizowanie regionu Liège do działania na skracania łańcucha dostaw ekologicznej żywności wysokiej jakości. Jej długoterminowym celem wybiegającym na 25 lat w przyszłość jest zwiększenie udziału lokalnych i zdrowych produktów do 50 % lokalnego koszyka konsumpcyjnego.

11 lipca grupa wizytowała kolejne gospodarstwo rolne, w którym zlokalizowana jest serowarnia Le Plateau du Gerny. Gospodarstwo serowarskie powstało dzięki inicjatywie dwu rolniczek Anne Walhin-Lecaillé i Viviane Maillen-Evrard, które pozyskały fundusze z funduszu Leader na uruchomienie serowarni. Tygodniowa produkcja to 120 kg sera, która powstaje z 1200 litrów mleka, roczna ponad 6000 kg sera z około 60-70 tysięcy litrów mleka, pozyskiwanych z gospodarstw położonych w pobliżu. Sprzedaż odbywa się bezpośrednio z gospodarstwa oraz w handlu obwoźnym. Wizytowane gospodarstwo było przykładem dywersyfikacji dochodów poprzez sprzedaż bezpośrednią, skracanie łańcucha dostaw oraz różnicowania w kierunku działalności nierolniczej tj. przetwórstwa. Ostatniego dnia wizyty studyjnej grupa odwiedziła także ekologiczną spółdzielnię rolniczą Agricovert, która skupia różnych producentów w regionie, których głównym celem jest sprzedaż lokalnych produktów po uczciwej i opłacalnej cenie. Spółdzielnię w 2010 roku założyło 4 producentów rolnych, którzy przygotowywali wspólnie 40 koszyków zawierających produkty wytworzone w ich gospodarstwach. Obecnie spółdzielnia skupia 35 producentów i obsługuje 900 osób. Od 2015 roku powstał sklep stacjonarny. W ramach spółdzielni sprzedaż produktów i płodów rolnych odbywa się poprzez zamówienia internetowe tzw. koszyków. Jest to przykład zrzeszenia rolników, wykorzystujących współpracę do skrócenia łańcucha dystrybucji wytwarzanych w swoich gospodarstwach płodów rolnych i wytworzonych w nich produktów żywnościowych.

Jeśli są Państwo zainteresowani zgłębieniem wiedzy na temat belgijskich doświadczeń zapraszamy do zapoznania się z materiałem informacyjnym z wyjazdu opracowanym przez partnerów dodatkowych operacji (link poniżej) lub też do kontaktu w tej sprawie z naszym biurem.

Belgijskie doświadczenia w tworzeniu partnerstw w rolnictwie i na obszarach wiejskich – materiał informacyjny.