W dniu 14 grudnia br. w Chełmżycy w gminie Iława odbyło się wspólne posiedzenie rad powiatowych Warmińsko – Mazurskiej Izby Rolniczej powiatów: nidzickiego, iławskiego, działdowskiego i nowomiejskiego. W posiedzeniu wzięło udział łącznie 45 osób w zdecydowanej większości byli to przedstawiciele samorządu rolniczego z poszczególnych gmin ww. powiatów.

Przewodnictwo w prowadzeniu obrad objął Witold Socha Przewodniczący Rady Powiatowej W-MIR w powiecie iławskim, który był też gospodarzem i inicjatorem tego zebrania.

Pierwsza część wspólnego posiedzenia dotyczyła obowiązującego od 20 lipca 2017 r. prawa wodnego w zakresie ochrony wód przed zanieczyszczeniami azotanami pochodzenia rolniczego, które omówiła Elżbieta Kaczyńska z Warmińsko – Mazurskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Olsztynie.  Program działań OSN ma określić ograniczenie rolniczego wykorzystania nawozów mineralnych, gnojowicy i obornika w tym sposoby i warunki nawożenia na glebach zamarzniętych czy podmokłych, znajdujących się w pobliżu wód powierzchniowych i na terenach o dużym nachyleniu.  Nowe zasady określają terminy, w których jest dozwolone stosowanie nawozów i maksymalna dozwolona dawka. O tym, czy na dane gospodarstwo nałożyć karę mają decydować pracownicy Inspekcji Ochrony Środowiska, którzy będą mogli kontrolować gospodarstwo pod kątem stosowania programu działań OSN na terenie całego kraju. Warto nadmienić, że inspektorzy będą mieli, a w zasadzie już mają prawo korzystać z danych o gospodarstwie, jakie posiada Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Wobec tych zmian i kolejnych obowiązków oraz ewentualnych sankcji finansowych nakładanych na rolników nie zabrakło głosów krytycznych dotyczących nowych przepisów w tym zakresie. Jan Rochewicz z rady nowomiejskiej zwrócił uwagę, iż stosowanie nawozów azotanowych, obornika czy gnojowicy powinno odbywać się zgodnie z warunkami atmosferycznymi, a nie urzędowo i sztywno ustalonymi datami. Wiele obecnych przepisów prawa jest sprzecznych z zasadami agrotechniki i wiedzy akademickiej w zakresie rolnictwa – mówił o tym Zbigniew Ziejewski Przewodniczący Rady Powiatowej W-MIR w powiecie nowomiejskim.

Druga część posiedzenia poświęcona została odnawialnym źródłom energii elektrycznej, gdzie zgromadzonym przedstawiono koncepcje pozyskiwania energii fotowoltaicznej na potrzeby prowadzonych gospodarstw rolnych czy też domów mieszkalnych. Informacje, które przedstawił Mateusz Kostrubała z firmy OZE Projekt dotyczyły kosztów montażu ekranów i kalkulacji korzyści jakie mogą osiągnąć ich posiadacze. Omówiono również sprawy związane z dokumentacją i przepisami prawa w tym zakresie. Pozyskiwanie energii odnawialnej staje się bardzo popularne nie tylko wśród przedsiębiorców innych branż, ale również i wśród producentów rolnych, głównie z uwagi na rosnące ceny energii i wzrastające na nią zapotrzebowanie wraz z rozwojem technologicznym, który obecnie ma miejsce.

Trzecia część posiedzenia dotyczyła spraw wynikających z tegorocznej suszy rolniczej oraz zmian dotyczących obszarów ONW, które jak się okazało budzą sporo kontrowersji w środowisku rolników, co wyraźnie udało się zaobserwować również na posiedzeniu w Chełmżycy. Zabierając kolejny raz głos Zbigniew Ziejewski reprezentujący powiat nowomiejski zwrócił uwagę na problem, iż niebawem część rolników zostanie wykluczona z tzw. płatności ONW przyznawanych w ramach gospodarowania na obszarach o niekorzystnych warunkach. Obecnie wszystkie obszary wiejskie objęte są takim wsparciem z podziałem na strefę I i II. W zależności od stopnia niekorzystnych czynników utrudniających gospodarowanie rolnicy otrzymują mniejsze lub większe wsparcie z tego tytułu. Nowa koncepcja zakłada klasyfikowanie tych obszarów w zakresie obrębów ewidencyjnych, czyli sołectw, a nie jak było do tej pory całych gmin. Okazać się może, że tym sposobem znaczna część obszarów na terenie poszczególnych gmin zostanie pozbawiona tego dodatku.

Kolejna sprawa poruszona przez rolników, którą omówił w ich imieniu Zbigniew Ziejewski dotyczyła wstrzymania kredytów preferencyjnych na odnowienie produkcji w związku z suszą rolniczą. Okazuje się bowiem, iż banki nie udzielają wsparcia jeżeli rolnik nie posiadał ubezpieczenia 50 % upraw na dzień 1 kwietnia 2018. Według rolników umowy ubezpieczeniowe zawierane są zazwyczaj w okresie późniejszym, tymczasem przepis o którym mowa  uniemożliwia skorzystanie ze wsparcia w tej formie.

Obecna na zebraniu Jolanta Mackiewicz Dyrektor biura W-MIR, która podczas obrad reprezentowała Zarząd W-MIR odpowiedziała, iż samorząd rolniczy wystąpił za pośrednictwem Krajowej Rady Izb Rolniczych do Ministra Rolnictwa  i Rozwoju Wsi w sprawie dokonania zmian, które umożliwią rolnikom podjęcie tych kredytów.

W ostatniej części posiedzenia głos zabrał Łukasz Bartkowski z-ca Dyrektora Oddziału Regionalnego ARiMR w Olsztynie, który omówił jak obecnie wygląda realizacja zaliczek płatności bezpośrednich oraz pomocy suszowej. Według danych statystycznych ARiMR zdecydowana większość rolników otrzymała zaliczki płatności, przy czym wziąć należy pod uwagę, iż pracownicy agencji realizowali jednocześnie płatności dotyczące suszy rolniczej i rozpatrywali wnioski o przyznanie pomocy do zakupionego materiału siewnego.

Przewodniczący obrad Witold Socha podsumował również udział przedstawicieli izby rolniczej w pracach komisji szacującej skutki suszy rolniczej w gospodarstwach, co z uwagi na ilość gospodarstw poszkodowanych okazało się zadaniem dość trudnym. Podczas posiedzenia omówiono również dramatyczną wręcz sytuację producentów trzody chlewnej w związku z występowaniem i rozprzestrzenianiem się wirusa ASF. Obecnie rolnicy zajmujący się tą produkcją mają problemy ze zbytem tuczników, a ceny uzyskiwane za żywiec są poniżej kosztów produkcji. Według producentów sytuacja ta wynika w dużej mierze ze sprowadzania wieprzowiny spoza granic kraju, a nie tylko z uwagi na ASF.

Kończąc wspólne obrady i omawiane problemy rolnictwa i wsi w atmosferze zbliżających się świąt Witold Socha życzył rolnikom dalszej determinacji i wytrwałości w tym trudnym z wielu względów zawodzie.

                                                                                                                                  Michał Kawiecki

                                                                                                                          Biuro W-MIR w Szczytnie