Suita „Wieczór w mazurskiej izbie”, „Loz roz Maciek”, „Stoi oset”, „W ogrodzie na wodzie” to tylko przykłady utworów i przyśpiewek ludowych, które można było usłyszeć  w Olsztynie w dniu 02 lipca 2018 r., podczas „Festiwalu Kultur”.

„Festiwal Kultur” to przegląd, w formie konkursu,  zespołów ludowych z województwa warmińsko-mazurskiego oraz prezentacja rękodzieła ludowego. W imprezie, zorganizowanej  przez Warmińsko-Mazurską Izbę Rolniczą, wzięło udział 20 zespołów.

Komisja konkursowa w składzie:

• Dominik Sidor, znawca folkloru, członek-założyciel Grona Konsultacyjnego ds. Tradycji Taneczno-Muzycznych i Obrzędowych Regionu Warmii i Mazur – przewodniczący
• Angelika Rejs, Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie – członek
• Paulina Wasilewska, Miejski Ośrodek Kultury w Olsztynie – członek
• Marta Żebrowska, Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku – członek

dokonała oceny  zespołów w kategorii: Śpiew biorąc pod uwagę następujące kryteria:

• dobór repertuaru zgodny z tradycją ludową,
• wykonanie instrumentalne zgodne z konwencją ludową (dobór i współbrzmienie instrumentów),
• sposób wykonania pieśni ludowych (a capella, użycie gwary),
• prezentowane stroje ludowe i rekwizyty,
• ogólny wyraz artystyczny wykonania.

Przyznano następujące miejsca:

I miejsce ex aequo – Ludowy Zespół Śpiewaczy Sterławiacy (Sterławki Wielkie),

Wojcieszanie (Wojciechy)

II miejsce ex aequo – Orzyszanki (Orzysz)

Rostkowianie (Rostki)

III miejsce ex aequo – Pokolenia (Biesal)

Tęcza Warmii (Braniewo)

Wyróżnienia – Budzewiaki (Budzewo)

Absolwent (Budry)

Gosposie (Laseczno)

Wisienki (Wiśniowo Ełckie)

Wystek (Szczytno)

Stokrotka (Pieniężno)

Charakterystyka zespołów, które wystąpiły podczas „Festiwalu Kultur”:

Orzyszanki, Orzysz, rok założenia 1986

Członkowie zespołu przybyli do Orzysza z pogranicza Kurpi, północnego Mazowsza, Podlasia
i Suwalszczyzny, z tych obszarów wywodzą się wykonywane przez nich pieśni. Wykonują pieśni obrzędowe i weselne, zarówno świeckie, jak i religijne. Występują w zrekonstruowanych na potrzeby zespołu XIX-wiecznych strojach z okolic Knyszyna. Do sukcesów Orzyszanek zaliczyć można wyróżnienia zdobyte w Kazimierzu Dolnym, Bydgoszczy i Jezioranach, gdzie w ubiegłym roku Zespół zdobył Grand Prix Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zespół nagrał kilka audycji radiowych i telewizyjnych, a repertuar uwieczniono w Narodowym Archiwum Folkloru Ludowego.

Utwory: „W ogrodzie na wodzie”, „Oj wieczór słonko nad zachodem”

Tęcza Warmii, Braniewo, rok założenia 2000

Zespół Ludowy „Tęcza Warmii” działający przy „Polskim Związku Emerytów i Rencistów”
z siedzibą przy Braniewskim Centrum Kultury działa od 18 lat. Od chwili powstania bierze udział w wielu imprezach organizowanych na terenie miasta, powiatu, województwa, a także poza jego granicami. Zespół zdobył wiele wyróżnień, dyplomów, nagród rzeczowych i pieniężnych. Zespół śpiewa piosenki warmińskie, ludowe, biesiadne, religijne i własne; działa aktywnie oraz jest zapraszany na wiele imprez.

Utwory: „Leży but”, przyśpiewki warmińskie

Sasanki, Suchacz, rok założenia 2005

Zespół powstał przy Kole Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Suchaczu, uczestniczy
w przeglądach piosenki ludowej i biesiadnej. Bierze udział w imprezach gminnych powiatowych oraz regionalnych. Corocznie uczestniczy w Staropolskim Przeglądzie Piosenki Biesiadnej w Starym Polu. Repertuar Zespołu to przede wszystkim piosenki ludowe, biesiadne oraz pisane przez członkinie zespołu. Członkinie Zespołu nie są profesjonalistkami, ale swoim śpiewem starają się umilić czas i rozweselać słuchaczy. Najważniejsze osiągnięcia to: I miejsce w Senioriadzie w Braniewie i Ornecie, Puchar Starosty Elbląskiego podczas II Muzycznego Spotkania Nestorów w Braniewie, a poza tym wiele innych nagród i wyróżnień na różnorodnych imprezach.

Utwory: „Jest takie miejsce”, „Hej z góry jadą Mazury”

Wrzos, Kownatki, rok założenia 2016

Zespół powstał z byłych pracowników PGR-u Kownatki, będących emerytami i rencistami, którzy są młodzi duchem i bardzo lubią śpiewać pieśni ludowe z różnych regionów. Jako młody bo dopiero 2-letni Zespół nie może się jeszcze poszczycić osiągnięciami, ale śpiew daje im satysfakcję i radość.

Utwory: „Kandy ty Jaśku pojydziesz”, „Wyjeździej furmanku”

Pomerania, Kisielice, rok założenia 1984

Zespół śpiewa 34 lata. W swoim repertuarze ma piosenki ludowe, dożynkowe, patriotyczne, i okolicznościowe. Bierze udział w przeglądach piosenki ludowej, dożynkach, uroczystościach gminnych i poza gminnych. Osiągnięcia zespołu to nagrody pieniężne i rzeczowe, statuetki, dyplomy.

Utwory: „Dziewczyno, dziewczyno”, „Szedłem sobie drużyneczką”

Rakowianki, Rakowice, rok założenia 2011

Zespół wyłonił się z klubu Seniora, chęć śpiewania i umilania czasu była tak ogromna, że członkowie postanowili zacząć te przygodę. Obecnie zespół umila śpiewem różnego rodzaju uroczystości gminne i powiatowe, występuje na piknikach rodzinnych i dożynkowych.

Utwory: „Ballado Hej”, „Bella Bella donna”

Gronowiacy, Gronowo Elbląskie, rok założenia 2012

Próby zespołu odbywają się raz w tygodniu. Zespół zapraszany jest na różnego rodzaju spotkania, tj. dożynki, przeglądy zespołów seniorów, dni kobiet, noc świętojańska, dzień seniora, itp. Zespół otrzymał wiele podziękowań, pucharów, nagród, dyplomów.

Utwory: „Hej z góry z góry”, „Oj zagraj mi muzyko”

Kalina, Bisztynek, rok założenia 2012

Kapela powstała w 2012 r., jej skład kształtował się przez 5 lat i od 1,5 roku Zespół występuje w praktycznie niezmienionym składzie. W roku ubiegłym zespół wygrał ”Senioriadę”
w Ornecie, również w poprzednich latach występy zespołu w kolejnych „Senioriadach” były zauważane przez jurorów, nagradzanie i wyróżniane. Zespół zdobył również I nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w XXXIII Wojewódzkim Przeglądzie Kapel i Zespołów Śpiewaczych w kategorii „kapele biesiadne” w Jezioranach. Od początku 2018 r. patronem Zespołu jest Ośrodek Kultury i Aktywności Lokalnej w Bisztynku.

Utwory: „Warmia to Moje życie”, „Oj zagraj muzyko”

Rostkowianie, Rostki, rok założenia 1981

Zespół Rostkowianie bierze czynny udział w różnych imprezach i przeglądach. Zespół jest trzypokoleniowy i cieszy się dużą popularnością wśród widzów podczas swoich wystąpień. Jesteśmy zapraszani na występy, konkursy i przeglądy. W Węgorzewie zespół otrzymał nagrodę „Złote Jelonki”, występował również na Litwie w ramach współpracy Kulturalnej.

Utwory: „Jedzie Janek jedzie”, „A w niedzielę raniusieńko”

Kalina, Jędrychowo, rok założenia 1986

Zespół Kalina powstał 32 lata temu przy Kole Gospodyń Wiejskich w Jędrychowie. Wykonuje utwory muzyki ludowej z terenu Warmii i Mazur oraz innych części kraju, pieśni biesiadne oraz okolicznościowe.

Utwory: „Leć głosie po rosie”, „Muzyk nocy”

Stokrotka, Pieniężno, rok założenia 2002

Zespół wykonuje piosenki biesiadne, ludowe, patriotyczne i religijne. Uczestniczy w wielu przeglądach śpiewaczych lokalnie i na terenie całego województwa warmińsko-mazurskiego. Ostatnio zdobył II miejsce w Festiwalu Pieśni Patriotycznej i wojskowej w Pieniężnie. Do stałych imprez wyjazdowych wpisanych w kalendarz Zespołu należy uczestnictwo
w Przeglądach w Stawigudzie i Starym Polu. Zespół prezentuje swój dorobek na każdej imprezie miasta i gminy Pieniężno.

Utwory: „Pognało wołki”, „Słoneczko zaszło”

Pokolenia, Biesal, rok założenia 2012

Udział Zespołu: Dożynki – Biesal, Miłomłyn, Olsztynek; konkursy, przeglądy, festiwale – Stawiguda, Morąg, Jeziorany, Gietrzwałd; uroczysta sesja w Starostwie Powiatu Olsztyńskiego; występ na żywo w Polskim Radiu Program 1 w trakcie reportażu o Gietrzwałdzie; okolicznościowe występy – Spotkania Warmińskie w Gietrzwałdzie, 650-lecie obchodów Sząbruka, Mecz Polska-Niemcy w Naterkach, WOŚP w Biesalu, Zakłady Opiekuńcze w Biesalu, Grazymach, Jonkowie, Barczewie; kolędowanie w kościele w Sząbruku, Biesalu oraz Młodzieżą szkolną w Biesalu; organizacja Festiwalu Piosenki Ludowej „U noju na Warnyji” w Gietrzwałdzie.

Utwory: „Haniś”, „Loz roz Maciek”

Zespół Wystek, Szczytno, rok założenia 2001

Amatorski zespół instrumentalno-wokalny. Występuje w strojach kurpiowskich i śpiewa piosenki w gwarze kurpiowskiej. Nazwa zespołu pochodzi od nazwy „kamizelki” (strój kobiecy) elementu stroju kurpiowskiego. Prezentuje się głównie na terenie miasta i powiatu Szczytno, podczas lokalnych imprez. Zespół przekazuje kulturę kurpiowską również młodemu pokoleniu podczas spotkań w szkole czy przedszkolu. Spotyka się również z seniorami umilając im czas śpiewem. Za pracę na rzecz seniorów Zespół otrzymał wyróżnienie Starosty Szczycieńskiego „Złotego Żurawia” . Zespół występował na wielu przeglądach i konkursach, ostatnio m.in. na Wojewódzkim Przeglądzie Kapel i Zespołów Śpiewanych w Jezioranach oraz na Warmińskim Przeglądzie Chórów i Zespołów Śpiewanych „Kurlantka 2018” w Stawigudzie.

Utwory: „Siedem koni Jasiu miał”, „Mocie dziadku grosik”

Zespół Wojcieszanie, Wojciechy, rok założenia 1987

Zespół Wojcieszanie działa przy Domu Kultury w Wojciechach, gmina Bartoszyce. W 2017 r. zespół świętował swoje 30-lecie działalności artystycznej. W repertuarze swoim ma piosenki ludowe i biesiadne, polskie i ukraińskie. Zespół koncertuje na różnych uroczystościach lokalnych i rejonowych. Bierze udział w różnych przeglądach uzyskując wysokie oceny.
W lutym 2018 r. Wojcieszanie zostali laureatem Radiowej Listy Ludowych Przebojów Radia Olsztyn. Zespół śpiewa przy akompaniamencie akordeonu, bębna i diabelskich skrzypiec.

Utwory: „Stoi oset”, „Kąpała się Kasia w morzu”

Wisienki, Wiśniowo Ełckie, rok założenia 2011

Zespół Wisienki zawiązał się przy Stowarzyszeniu w Wiśniowie Ełckim „Lepsze Jutro” w 2011 roku. Prowadząc projekt kulinarny „Baby z Wiśniowa też potrafią” wśród uczestniczek zaczęły ujawniać się również talenty wokalne. Swój debiut na scenie Zespół miał podczas dożynek gminnych wyśpiewując tradycyjne przyśpiewki ludowe. Zespół chętnie bierze udział
w przeglądach i spotkaniach zespołów ludowych. Śpiewanie jest ich pasją, która sprawia bardzo dużo przyjemności, daje ogromną siłę i motywację do dalszej pracy.

Utwory: „Jo do Ciebie chce przychodzić”, „Oj zagraj mi muzyko”

Zespół Gosposie, Laseczno, rok założenia 1984

Zespół działa od ponad 30 lat na estradach i przeglądach na terenie całego kraju, nagrywany przez TVP Olsztyn i TVP 1 występował m.in. w Jezioranach, Stawigudzie, Wolinie i na Dożynkach Prezydenckich w Spale.

Utwory: „Nasza matka Katarzyna”, „Pumperety purm”

Zespół Śpiewaczy „Echo”, Skurpie, rok założenia 2011

Pomysłodawczyniami założenia grupy były panie Maria Margalska i Teresa Smyczyńska. Głównym celem Zespołu jest rozpowszechnianie tradycji ludowych ziemi mazurskiej zawartych w pieśniach i obrzędach ludowych. Grupa obecnie liczy 9 osób i działa jako sekcja artystyczna Gminnego Centrum Kultury i Biblioteki w Płośnicy. Opiekę muzyczną i artystyczną nad Zespołem sprawuje Piotr Komoszyński – instruktor GCKiB w Płośnicy. Zespół „Echo” reprezentuje gminę Płośnica na dożynkach, zapustach, imprezach patriotycznych, festynach oraz innych imprezach o charakterze ludowym.

Utwory: „Chtórendy Janku pojadzies”, „Oj siadaj, siadaj”

Ludowy Zespół Śpiewaczy Sterławiacy, Sterławki Wielkie, rok założenia 2004

Nazwa Sterławiacy wywodzi się od nazwy miejscowości Sterławki Wielkie, w której pochodzi część członków zespołu. Repertuar „Sterławiaków” jest bogaty i różnorodny. Bazuje głównie na folklorze Warmii i Mazur. W czasie występów, które często przybierają formę suit, czy widowisk, nierzadko wykorzystywane są oryginalne rekwizyty. W 2011 r. Zespół wygrał
I miejsce i nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w XXVII Przeglądzie Zespołów Śpiewaczych w Jezioranach.

Utwór: suita „Wieczór w mazurskiej izbie”

Zespół Absolwent, Budry, rok założenia 1997

W repertuarze ma różnorodne pieśni: ludowe, biesiadne, patriotyczne, śpiewa też kolędy. Pieśni wykonuje w języku polskim i ukraińskim. Jest zdobywcą wielu wyróżnień w przeglądach i festiwalach o charakterze ludowym. Najbardziej cenną jednak nagrodą jest gorące przyjmowanie publiczności podczas koncertów. Zespół występował w wielu miastach naszego regionu: Suwałki, Orzysz, Dobre Miasto, Kętrzyn, a także zagranicą: Kowno, Czerniakowsk. Maksymą zespołu jest: „Śpiewać dopóki to sprawia przyjemność”.

Utwory: „Piekła baba chlib”, „Cy ci główka boli”

Zespół Budzewiaki, Budry, rok założenia 2001

Zespół istnieje od ponad 10 lat. Zajmuje się organizacją wydarzeń w środowisku lokalnym: festynów, konkursów. W repertuarze ma pieśni ludowe, warmińsko-mazurskie i ukraińskie. Zespół uczestniczy aktywnie w wydarzeniach kulturalnych w środowisku lokalnym oraz regionie. Co roku przygotowuje pieśni obrzędowe-dożynkowe. Uczestniczył w Wojewódzkim Przeglądzie Kapel i zespołów Śpiewaczych w Jezioranach, Międzynarodowym Jarmarku Folkloru w Węgorzewie. O Zespole została nagrana audycja w Radiu Olsztyn w 2015 r.,
a w styczniu 2018 r. Zespół wygrał plebiscyt Radia Olsztyn w Zestawieniu Ludowych Przebojów Radia Olsztyn. Zespół uczestniczył z wieńcem dożynkowym w Dożynkach Prezydenckich w Spale w 2015 r. gdzie zajął I miejsce w kraju.

Utwory: „A w niedziele z poranu”, „Miała baba carno krowe”